Joostien

Op 6 november 2022 overleed mijn zoon van 31 aan zelfdoding.
De eerste periode moet er zoveel worden geregeld dat je wordt geleefd.
Na een paar weken gingen mensen me vragen hoe het met me ging. Ik gaf daar destijds geen antwoord op, niet omdat ik dat niet wilde, maar omdat ik dat antwoord gewoon niet had. Ik had zelf geen idee.

Ik ben inmiddels enkele maanden verder en heb nu de moed gevonden mijzelf die vraag te stellen.
Het valt niet mee om al die gevoelens en gedachten  waar ik mee worstel in woorden uit te drukken maar ik heb het geprobeerd en dit heb ik vervolgens naar een aantal vrienden gestuurd, om ze alsnog een antwoord te geven op de vraag die ze me toen stelden.

Mijn hoofd weet dat ik dat ik hem niet meer zal zien. Maar mijn moederhart zegt: ‘Het komt wel goed, hij is er altijd weer uitgekomen, ik help hem wel, we lossen het samen op dat hebben we vaker gedaan. Ik weet hij heeft het zwaar, maar het gaat immers de goede kant weer op, hij doet zo zijn best, dat zeggen zijn hulpverleners ook’.
Mijn hoofd schudt zachtjes nee en dan wordt mijn moederhart boos, boos op zichzelf. Ze vindt dat ze heeft gefaald Je had maar één taak zegt ze tegen zichzelf: ‘Je kinderen gelukkig maken en dat is je niet gelukt……!’
Mijn hoofd weet dat ze haar best heeft gedaan, maar het kan haar niet overtuigen.

Mijn hoofd weet (en je kunt het zelf ook opzoeken). Elk jaar sterven er ongeveer 1850 mensen in Nederland door zelfdoding. Dat zijn er 5 per dag! Twee keer zoveel mannen als vrouwen.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over het aantal pogingen daartoe. Dat zijn er naar schatting 90.000 tot 100.000 per jaar, waarvan er zo’n 9200 in het ziekenhuis terecht komen!
In het verkeer komen in Nederland jaarlijks ongeveer 600 mensen om het leven en daar was mijn moederhart altijd heel erg bang voor.
De kans om een dierbare te verliezen door zelfdoding is dus blijkbaar ruim 3x groter dan de kans een dierbare te verliezen ten gevolge van een verkeersongeluk.
Gek eigenlijk dat je hier zelden iets over hoort. Blijkbaar rust er nog steeds een enorm taboe op en hebben mensen ook al snel een vooroordeel.

Dat laatste is zeker waar, daarom praten mensen die er mee te maken hebben gekregen er maar liever niet over, om vervolgens alleen te blijven met hun onmacht en verdriet. Psychische problemen, daar hebben we het niet graag over, ook al kan iemand die dat overkomt daar zelf niks aan doen, net zomin als bij het krijgen van lichamelijke ziekten zoals kanker. Alleen, in dat laatste geval leeft de omgeving vaak enorm mee, zowel met degene die het overkomt als met zijn of haar naaste omgeving. En dat terwijl volgens de statistieken 1 op de 4 jongeren in Nederland met psychische problemen kampen (en daarbij ook denken aan zelfdoding!).
Zelfdoding is wereldwijd een van de drie voornaamste doodsoorzaken in de leeftijdsgroep van 15 tot 44 jaar en tweede in de leeftijdsgroep van 10 tot 24 jaar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie.
Dit alles weet mijn hoofd inmiddels.

Maar mijn moederhart zegt: ‘Waarom heb ik dit niet zien aankomen?’
Mijn hoofd weet ook dat het voor de directe omgeving zo goed als onmogelijk is dit te voorspellen.
Maar daar heeft mijn moederhart geen boodschap aan – zij kan alleen maar voelen. Ze heeft het niet goed ingeschat, vindt ze, en ze voelt zich schuldig.

Gelukkig zegt mijn hoofd niet dat mijn hart zich niet schuldig mag voelen. Het zegt alleen maar dat je schuldig voelen niet hetzelfde is als schuldig zijn.
Het zegt: je mag voelen wat je wilt, je mag boos zijn, ontkennen, verdrietig zijn, huilen, het is allemaal oké, dat is normaal.
Mijn hoofd begrijpt dat mijn hart nog niet zover is. Het heeft geduld en luistert naar mijn moederhart, dat overloopt van verdriet en pijn, zonder oordeel, zonder advies (en het weet dat er gelukkig een paar lieve vrienden zijn die dat ook kunnen en ook doen). Het hoofd begrijpt dat wanneer mijn hart die ruimte niet zou krijgen, die ruimte om zich ‘te luchten’, ze zou breken, dat ze het niet meer aankan, dat ze stikt en dan misschien ook wel stopt met kloppen.